Leiden Ontzet
Bugün günlerden 3 Ekim, yani Leiden'in kurtuluş günü olan Leiden Ontzet'in yıl dönümü. Biz her 6 Ekim'de Istanbul anısına sosyal medyadan story atarken burada Leiden'ın kurtuluşu üç gün süren karnavallarla kutlanıyor, her yıl Ekim ayının ilk haftasında şehir devasa bir lunaparka dönüyor. Ben de bu yazımla size Leiden Ontzet'in Hollandalılar için neden bu kadar önemli olduğunu anlatmak ve kısa bir tarih bilgilendirmesi yapmak istiyorum.
Öncelikle bu 'kurtuluş' kime karşıydı ondan bahsedelim: 1500'lü yıllarda Hollanda, İspanya'nın egemenliği altındaydı. İspanyol Kralı II. Felipe, Hollanda'da Katolikliği zorla kabul ettirmek ve ülkeyi sıkı bir vergi sistemine tabi tutmak istiyordu. Tabii tahmin edebileceğiniz üzere Hollanda halkı İspanyolların baskısından rahatsızdı ve bu rahatsızlık Seksen Yıl Savaşları ile sonuçlandı.
Seksen Yıl Savaşları esnasında İspanyol kuvvetleri Hollanda'nın çeşitli şehirlerini ele geçirdi. Leiden'da kuşatılan şehirlerden biriydi. Ben ülkenin bağımsızlığındaki genel katkısından dolayı Leiden kuşatmasını İzmir'in işgaline benzetiyorum aslında. Üzerinden 470 yıl geçmiş bile olsa şehir halkı zaferin gururu hala üzerinde taşıyor.
Leiden kuşatmasının en büyük etkisi kıtlık olmuş hatta oluşan açlıkla ilgili öyle bir rivayet var ki... Anlatılanlara göre Leiden Belediye Başkanı Pieter Adriaanszoon van der Werff, kendi vücudunu yemeleri için insanlara sunmuş. Van der Werff’in bu fedakarlığı, şehrin direnme ruhunu simgeleyerek Leiden Üniversitesi, Hukuk Fakültesi'nin karşısındaki parkta adına yapılan bir heykel ile ölümsüzleştirilmiş durumda.
Leiden halkının umudunun bir diğer dayanağı ise Hollanda'nın bağımsızlık mücadelesinin lideri Prens Willem van Oranje. Prensin donanması eşliğinde 3 Ekim 1574'te İspanyollar şehri terk etti ve Leiden kurtuldu. Donanma halka zafer hediyesi olarak Herring (balık- Hollanda sokak yemeği) dağıttığı için günümüzde her sene yapılan kutlamalarda Herring yemek geleneksel hale gelmiş ve Leiden sakinlerine her 3 Ekim'de ücretsiz olarak dağıtılıyor.
Ayrıca Hollanda'nın ilk üniversitesi (aynı zamanda kendisi benim de okulum olur) olan Leiden Üniversitesi, bu kurtuluşun bir armağanı olarak 1575 yılında kuruldu.