Floransa’nın Sembolü: David İncelemesi
Rönesans meraklıları ve Floransa’yı en az bir kez gezip görmüş olan kişilerin bileceği üzere Michelangelo’nun David heykeli, şehrin önemli bir simgesi haline gelmiş bulunmakta. Öyle ki heykelin Accademia Gallery Museum'daki orijinalinin yanı sıra caddelerde kopyaları bile sergilenmekte. Peki size Michelangelo’nun David heykelinin Floransa için yapılan ilk David heykeli olmadığını söyleseydim nasıl bir tepki verirdiniz? David’in Michelangelo’dan çok daha önce de bu şehrin sembolü olduğunu biliyor muydunuz?
Bu yazımda sizlere David'in sembolik anlamından, Medici ailesinden ve Floransa’ya David heykellerini armağan eden sanatçılardan bahsedeceğim.
David’in Dini Kökenleri ve Politikaya Etkisi
David’in İncil’deki hikayesi, sapan ve taşla Goliath isimli güçlü (dev) bir savaşçıyı yenen genç bir çobanı anlatmakta. Bu zafer, zayıfın güçlüye karşı galibiyetinin bir simgesi olarak görülüyor. Hikayeye göre David, bu olayın ardından İsrail’in kralı olmuş ve halkını birleştirerek Kudüs’ü başkent ilan etmiştir.
Floransa ise David’in hikayesini kendi kimliğiyle özdeşleştirmiştir. Rönesans’ın başkenti olan bu şehir, o dönemde güçlü komşularla çevrili olmasına rağmen bağımsızlığını korumak için mücadele eden küçük ama dirençli bir devletti. David’in Goliath’a karşı olan zaferi, Floransa halkının daha büyük güçlere karşı gösterdiği direnişi simgeliyordu.
Aynı zamanda David sembolü, şehrin en önemli ailesi olan Medici için de bir propaganda aracı olarak kullanılmış ve ailenin kendilerini Floransa’nın ve değerlerinin koruyucusu olarak tanıtmasına yardımcı olmuştur.
Donatello’nun Mermer David’i (1408–1416): Floransa’nın İlk David’i
Donatello’nun mermer David heykeli, Floransa’nın erken dönem cumhuriyetçi ruhunu simgeliyordu. Bu heykel, vatandaşlarına cesaretin ve ilahi yardımın gücünü hatırlatmak için tasarlanmıştı.
Eskiden Palazzo Vecchio’da sergilenen bu heykeli günümüzde Bargello Müzesi’nde ziyaret edebilirsiniz.
Donatello’nun Bronz David’i (1440’lar): Medici Ailesinin Dahil Oluşu
Zamanda kısa bir yolculuk yapıp 20-25 yıl ileriye gittiğimizde, aynı sanatçının yaptığı başka bir David heykeli ile karşılaşıyoruz. Ancak bu bronz heykel, mermer olanın aksine, halk için tasarlanmadı; Medici ailesine ithaf olarak yapıldı.
Tarih sahnelerinde yer aldıkları süre boyunca siyaset ve sanatı birleştirerek kendilerini pazarlayan Medici ailesi, David’i şehrin özgürlük idealleriyle kendilerini ilişkilendirerek, aynı zamanda şunu ima ediyordu: “Biz Floransa’nın koruyucularıyız.”
Bu heykeli de Donatello’nun diğer David heykeliyle birlikte Bargello Müzesi’nde görebilirsiniz.
Verrocchio’nun Bronz David’i (1465–1476)
Floransa sanat tarihinin önemli David heykellerinden bir diğeri ise Verrocchio tarafından yapıldı. Başlangıçta Medici ailesi tarafından sipariş edilen bu bronz heykel, tamamlandığında Palazzo Vecchio’ya yerleştirilmiştir. Çünkü Verrocchio’nun heykelinin tamamlandığı dönemde Medici ailesinin şehirdeki etkisi azalmaktaydı ve Floransa, David’i yeniden halka ait bir figür olarak sahiplenmeye başlamıştı.
Günümüzde bu heykeli de Bargello Müzesi’nde görebilirsiniz.
Michelangelo’nun David’i (1501–1504): Direnişin Anıtı
Gel gelelim Michelangelo ve herkesin bildiği o ikonik David heykeline. Medici ailesinin sürgünde olduğu dönemde tasarlanan bu David, stratejik bir kararla Roma’ya bakan Piazza della Signoria’ya yerleştirilmiştir. Bu konum, Floransa’nın dış tehditlere karşı sağlam durduğunu, herkesin (bu "herkes"e Medici ailesi de dahildir) bilmesini hedeflemiştir.
Elbette, Medici ailesi iktidara döndüğünde bu başyapıtı geri almakta tereddüt etmemiş. David’i kendi otoritelerinin bir sembolü olarak yeniden şekillendirmiş ve büyük sanat eserlerinin farklı anlatılara uyum sağlayacak şekilde dönüştürülebileceğini göstermiştir. Günümüzde bu ikonik heykeli Accademia Gallery Museum'da görebilirsiniz.
Cellini’nin Perseus’u (16. Yüzyıl): Bir Medici Zaferi
Son olarak Benvenuto Cellini’nin Perseus ve Medusa eseri, Floransa’nın sembolü haline gelmiş heykelleri arasında yer alır. Cellini, heykelinde Perseus’un Medusa’nın kesik başını zaferle yukarı kaldırdığı dramatik sahneyi yansıtmıştır. Ancak teorilere göre Perseus’un ayaklarının dibindeki kesik baş, sadece Medusa’ya değil, aynı zamanda David’in hikayesine de ince bir gönderme taşımakta ve heykel Medici ailesinin David sembolizmiyle olan uzun süreli ilişkisindeki son halka olarak görülebilir
Son olarak...
Floransa müzeler rehberi yazımı okumak isterseniz buraya tıklayabilirsiniz.
Floransa ve David sembolüyle ilgili daha fazla bilgi öğrenmek isterseniz kaynakçama göz atmayı unutmayın !!